Топ-4 кніг па-беларуску, якія варта прачытаць

Чытаць восенню добрую кнігу — неперавершаная асалода. І мы прапануем вам топ-4 кніг на беларускай мове, з якімі час ляціць незаўважна.

Вінцэсь Мудроў «Забойца анёла»

Кніга полацкага літаратар Вінцэся Мудрова выклікала цікавасць у чытачоў яшчэ да выхаду, паколькі выдавецтва абвясціла конкурс на стварэнне вокладкі, паўдзельнічаць у якім мог кожны. Перамог варыянт Віталя Сыча, які і аформіў вокладку. У зборнік «Забойца анёла» трапілі 13 апавяданняў, напісаных цягам апошняга дзесяцігоддзя. Падзеі ў творах разгортваюцца як у савецкім мінулым, так і ў наш час. Абсяг тэм, якія ўздымае аўтар, даволі шырокі. Напрыклад, настальгічныя творы пра дзяцінства, як апавяданне «Палёты праз цэнтр зямлі», галоўны герой якога хоча прасвідраваць зямны шар наскрозь, каб мець магчымасць апынуцца недзе ў Амерыцы. Назву зборніку дало апавяданне пра незвычайнае здарэнне на беразе Волгі. Адзін з герояў твора сцвярджае, што пяць гадоў таму падстрэліў сапраўднага анёла. За Мудровым даўно замацавалася званне майстра сучаснай кароткай прозы, і ён трымае марку як гэтай кнігай, так і новай: выдадзеным у гэтым годзе зборнікам «Помнік літары Ў». А сучасным літаратарам варта пачытаць прозу Мудрова, каб зразумець, як трэба пісаць і выкарыстоўваць невычэрпнае багацце беларускай мовы.

Альгерд Бахарэвіч «Сабакі Эўропы»

Гэты твор будзе інтэлектуальным выклікам для кожнага, хто возьмецца чытаць яго, бо з тэкстам прыйдзецца папрацаваць. Складаецца раман з шасці паўнавартасных гісторый, сюжэты якіх пераказваць бессэнсоўна, бо яны не існуюць паасобку. Безумоўна, іх можна было б раздзяліць на некалькі паўнавартасных кніг, але асаблівасць у тым, што гэтыя тэксты працуюць толькі разам. Спецыяльна для кнігі Бахарэвіч распрацаваў сваю мову, якую назваў balbuta. Далучыцца да яе вывучэння можа кожны: у канцы кнігі змешчаны слоўнік і граматыка, а ў Facebook ёсць цэлая старонка, прысвечаная гэтай мове. З дапамогай урокаў, размешчаных там, вы даволі хутка навучыцеся складаць простыя сказы, а найбольш паспяховыя вучні ўжо перапісваюцца на бальбуце ў сацыяльных сетках. Практыка вам сапраўды спатрэбіцца, бо як у рамане Талстога «Вайна і мір» сустракаюцца цэлыя старонкі па-французску, так у Бахарэвіча гэта цэлыя старонкі бальбуты. Розніца толькі ў тым, што да рамана Талстога ёсць зноскі з перакладам, а ў кнізе Бахарэвіча ўсё ў вашых руках, таму раман яшчэ і інтэрактыўны.

Уладзімір Арлоў «Танцы над горадам»

На думку літаратуразнаўцаў, Уладзімір Арлоў сваім творам аднавіў «містычную традыцыю ў беларускай прозе ХХІ стагоддзя», і гэтая кніга сапраўды прыйдзецца даспадобы аматарам містыкі ў літаратуры. Зборнік складаецца з трох атмасферных аповесцяў, якія могуць пагрузіць чытача ў транс. Напрыклад, героі першай аповесці, ад якой атрымала назву ўся кніга, — лунацікі, якія ўночы вандруюць па дахах дамоў і танцуюць, а днём вядуць звычайнае чалавечае жыццё. Прысвяціў кнігу Арлоў «усім маім танцоркам і танцорам, якія і цяпер танчаць на дахах гарадоў гэтага і іншага светаў». А для самога аўтара выданне стала выдатным падарункам на 65-гадовы юбілей, які ён адзначаў 25 жніўня гэтага года.

Віктар Марціновіч «Ноч»

Свет, які апісвае Марціновіч у сваёй новай кнізе, на першы погляд халодны, брыдкі, зябкі. І вельмі цёмны. Фабула такая: на зямлі раптам перастала свяціць сонца. Мінск пагрузіўся ў вечную ноч і холад з усімі наступствамі. Няма нават кавы і чаю. Народ перабіваецца хто чым. Валюта цяпер — батарэйкі. Усе камунікацыі абарваліся, абмен і гандаль працягваецца хіба з суседнімі раёнамі. А яны сталі раёнамі-дзяржавамі: брацтва Аўтаз, Каралеўства Цэнтр, матрыярхат Зялёны Луг… Такія сабе старажытнагрэчаскія полісы, якія насялілі варвары і кінулі адразу ў Сярэднявечча. Між тым, Марціновіч паўстае ў кнізе песняром горада, ён натхняецца мінскай рэальнасцю і дорыць ёй новыя вобразы. Чаго варты, напрыклад, Мінск як горад з карцін Брэйгеля: Брэйгелевы дрэвы, Брэйгелевы людзі. На фоне ўсёй гэтай фантасмагорыі ідзе жыццё героя. Гэта проста сумленны чалавек і добры хлопец, на месцы якога, як ні старайся абстрагавацца, уяўляеш самога Віктара Марціновіча. Галоўны герой — жыхар Грушаўкі і вялікі аматар чытання — зарабляе тым, што падбірае і пазычае мінчукам кніжкі з хатняй бібліятэкі. Са сканчэннем эры электрычнасці і інтэрнэту ён губляе сувязь з каханай, што перад самым зацямненнем тэлефануе яму з Непала. І аднойчы Кніжнік рашаецца кінуць усё ды разам з любімым сабакам вырушае на пошукі дзяўчыны.

Крыніцы: onliner.by, nn.by (тэкст Паўліны Скурко)