Пра што маўчаць Крэўскiя муры

Источник материала:

Гэтая кнiжка выйшла ў свет зусiм невялiкiм накладам. А шкада, бо яна можа быць цiкавай досыць шырокаму колу чытачоў: ад школьнiкаў да людзей сталых, ад аматараў вандровак па абшарах Бацькаўшчыны да прыхiльнiкаў навукова абгрунтаваных звестак пра нашу гiсторыю.

Гэтая кнiжка невялiкая па аб’ёме, аднак змяшчае шмат iнфармацыi — гэта, па-сутнасцi, падручнiк па гiсторыi сярэднявечнага перыяду, напiсаны ў лёгкай, займальнай форме. І самае, здаецца, неверагоднае, што ўвесь змест кнiгi i сапраўды так цi iнакш звязаны з Крэвам. Па-сутнасцi, гэта аповед пра Беларусь праз гiсторыю яе замкаў. Пры гэтым Бутэвiч пастараўся перадаць чытачу адчуванне асаблiвай аўры "гняздоўяў беларускай славы".

"Шмат слаўных i трагiчных старонак нашай гiсторыi звязана з замкамi, — заўважае аўтар. — Калi б не яны, не майстэрства iх будаўнiкоў, не мужнасць, адвага, самаахвярнасць iх абаронцаў, то мо не было б сёння i беларускай зямлi".

Кнiга распавядае не толькi пра славутых князёў лiтоўскiх Альгерда, Ягайлу, Вiтаўта, Кейстута, iншых гiстарычных асобаў, чые лёсы былi звязаны з Крэвам, але i пра тых, хто замак будаваў, абараняў, утрымлiваў. Пра тое, як замак супрацьстаяў ворагам, якую зброю мусiлi прымяняць захопнiкi, каб iм авалодаць.

"За сваё размаiтае амаль 700-гадовае жыццё Крэўскi замак зведаў славу i няслаўе, шум вялiкiх бясед i галас ведзьмiных шабасаў, разбурэнне i аднаўленне, багацце i заняпад, вiзiты знаных гасцей i дзяржаўных асобаў", — пiша Бутэвiч. I распавядае пра таямнiцы, якiя звязаны з замкам, пра спрэчкi гiсторыкаў адносна тых цi iншых падзей, якiя ў iм адбывалiся, пра асаблiвасцi абарончых збудаванняў у сярэднявечнай Беларусi, пра iнтрыгi княскага двара... Ён распавядае малавядомыя гiсторыi кахання, злачынстваў i гераiзму, узгадвае тое, чаму не пераставалi здзiўляцца iншаземцы ў нашых краях. Напрыклад, пра ролю жанчын у абароне замкаў, пра тое асаблiвае становiшча, якiя мелi лiцвiнкi ў ВКЛ.

Кнiга змяшчае iлюстрацыi, i ў другой сваёй частцы — хронiку Ягайлавага часу: багаты i цiкавы дакументальны матэрыял пра Вялiкае Княства Лiтоўскае.