Настаўнік. Партызан. Краязнаўца

У часы Вялікай Айчыннай вайны на барацьбу з акупантамі ўзняліся патрыёты Радзімы, людзі самых розных сфер дзейнасці – ад селяніна да рабочага, ад урача да настаўніка. Адны вялі барацьбу з ворагам на фронце, іншыя, знаходзячыся ў тыле праціўніка, набліжалі доўгачаканыя дні вызвалення, змагаючыся ў саставе партызанскіх атрадаў.

Мужнасцю і адвагай вызначаліся ў тым ліку педагогі: А.М.Сілкін, В.М.Брацянкова, Ф.Ц.Папоў, В.У.Жабуртовіч, Ф.Ф.Дабравольскі і многія іншыя. Толькі ў саставе Кіраўскай ваенна-аператыўнай групы змагаліся 92 чалавекі, якія да вайны шчыравалі на педагагічнай ніве раёна.
У гэтыя дні, калі набліжаецца святкаванне 75-й гадавіны Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне, нельга не ўзгадаць Івана Васільевіча Пятруніна – настаўніка, партызана, вядомага краязнаўцу. Нарадзіўся ён у Дрыбінскім раёне, аднак сваё цікавае, насычанае рознымі падзеямі жыццё правёў на Кіраўшчыне.
…Вайна заспела маладога настаўніка ў Казулічах, дзе ён працаваў у школе-сямігодцы. Група мабілізаваных у Чырвоную Армію людзей, сярод якіх быў і І.В.Пятрунін, накіравалася ў Бабруйск, аднак па дарозе сустрэлася з фашысцкімі танкамі. Частка прызыўнікоў загінула, астатнія разбегліся па навакольных лясах, некаторыя вярнуліся дамоў. Іван Пятрунін прыйшоў назад у Казулічы. Бачыў зверствы ворагаў і не жадаў падпарадкоўвацца фашысцкаму рэжыму. Праз нейкі час ён увайшоў у групу, якая актыўна вяла пошук зброі і падбор людзей у партызанскі атрад. У будучым ён атрымаў нумар 537 і камандаваў ім С.І.Свірыд. І.В.Пятрунін у гэтым атрадзе ўваходзіў у дыверсійную групу, якую ўзначальваў У.А.Парахневіч. Яна дзейнічала на ўчастку чыгункі Бабруйск – Жлобін, пусціла пад адхон 20 варожых эшалонаў, некалькіх тысяч рэек. Як пазней распавядаў сам І.В.Пятрунін, назаўсёды ў яго засталіся ўспаміны пра цяжкія метры да чыгуначнага палатна, закладка ўзрыўчаткі, моцныя выбухі, пругкія клубы полымя, узнятыя да неба рэйкі…У адной з такіх дыверсійных аперацый малады партызан быў паранены.
Пасля вызвалення Кіраўшчыны настаўнік зноў вярнуўся на педагагічную працу. За гады акупацыі была разбурана значная частка навучальных устаноў раёна, знішчаны абсталяванне, падручнікі, вучэбна-наглядныя дапаможнікі… Трэба было прыкласці шмат намаганняў, каб аднавіць работу школ. І.В.Пятрунін у розныя гады працаваў дырэктарам Папоўшчынскай, Баравіцкай, Скачкоўскай школ.
Памяць аб вайне, загінуўшых таварышах, перажытым не дазваляла яму маўчаць. У 1969 годзе настаўнік узначальвае атрад чырвоных следапытаў, які актыўна займаецца пошуковай работай. Удалося аднавіць імёны 4-х раней невядомых лётчыкаў, якія загінулі ў апошні дзень чэрвеня 1941 года на тэрыторыі Баравіцкага сельсавета, адшукаць іх родных. Знайшлі следапыты і 2-х былых народных мсціўцаў 537 партызанскага атарада, што жылі ў нашым раёне: І.С.Гарадовіча і М.А.Свірко.
Работа атрада чырвоных следапытаў пад кіраўніцтвам І.В.Пятруніна не абмяжоўвалася пошукам людзей, якія змагаліся з ворагам на тэрыторыі Кіраўшчыны. Напрыклад, была нала­джана сувязь з 2 героямі, што засталіся жывымі з 18 салдат, ваяваўшых на славутай Безыменнай вышыні. Знайшлі 4 героі-панфілаўцы, якія засталіся жывымі з 28 байцоў, змагаўшыхся з ворагам у 1941 годзе пад Масквой.
Доўгі час настаўнік плённа супрацоўнічаў з рэдакцыяй раённай газеты “Кіравец”. Яго нататкі, карэспандэнцыі, артыкулы не толькі распавядалі аб ваенных гадах, але яшчэ і закраналі актуальныя пытанні жыцця грамадства.
І.В.Пятрунін з’яўляўся дэпутатам Баравіцкага сельскага Савета дэпутатаў некалькіх скліканняў, з увагай і клопатам ставіўся да патрэб адна­вяс­коўцаў.
Баявы шлях настаўніка быў адзначаны ордэнамі Чырвонага Сцяга, Чырвонай Зоркі, Айчыннай вайны І ступені, медалём “За адвагу”. І былі ўзнагароды за працоўныя заслугі на ніве педагагічнай працы. Галоўнае – жыве памяць аб гэтым чалавеку, які змог перадаць падрастаючаму пакаленню свае веды, дабрыню, павагу да людзей, інтарэс да гісторыі Айчыны.
Аляксандр ДЗМІТРЫЕЎ.