Беларусь — краіна з высокай метэаралагiчнай уразлiвасцю

Источник материала:

(Заканчэнне. Пачатак у нумары за 19 чэрвеня.)

Сёння ў Беларусi надаецца вялiкае значэнне папярэджанню надзвычайных сiтуацый прыроднага характару, у пастаянным рэжыме ажыццяўляецца манiторынг тэрыторый з адпаведным рэагаваннем на ўсе выяўленыя анамальныя працэсы. Дарэчы, iнфармацыя аб штармавым папярэджаннi павiнна быць агучана Нацыянальнай тэлерадыёкампанiяй не пазней чым праз 15 хвiлiн пасля яе атрымання.

У сiстэме манiторынгу надзвычайных сiтуацый шырока выкарыстоўваюцца айчынныя распрацоўкi навуковых арганiзацый. Напрыклад, апаратна-праграмны комплекс прыёму i апрацоўкi касмiчнай iнфармацыi з мэтай вызначэння месцаў лясных i тарфяных пажараў цi праграмнае забеспячэнне, якое дазваляе ацанiць узроўнi магчымага затаплення i велiчынi эканамiчнай шкоды ад паводак у пойме рэк Прыпяць, Сож, Днепр, Бярэзiна i Заходняя Дзвiна.

— Мы выкарыстоўваем у сваёй рабоце таксама авiяцыйную сiстэму кантролю за абстаноўкай у зоне надзвычайных сiтуацый, — расказаў начальнiк НДI пажарнай бяспекi i праблем надзвычайных сiтуацый Мiнiстэрства па надзвычайных сiтуацыях Аляксандр Кудрашоў. — Яна прызначана для авiяздымак раёнаў надзвычайных здарэнняў з выкарыстаннем лiчбавых спектразанальных i тэрмаграфiчных выяў. Акрамя таго, шырока прымяняецца авiяпатруляванне тэрыторый. У прыватнасцi, для кантролю за абстаноўкай у лясах i на тарфянiках ажыццяўляюцца аблёты па 16 маршрутах, якiя праходзяць праз самыя пажаранебяспечныя ўчасткi. У пажаранебяспечны перыяд, асаблiва калi ўстанаўлiваецца сухое спякотнае надвор’е, прымяняецца i наземнае патруляванне лясных i тарфяных масiваў.

Не сакрэт, што глабальныя змяненнi клiмату павялiчваюць нагрузку таксама i на сiстэму аховы здароўя. Так, хiстаннi тэмпературы могуць быць прычынай павелiчэння колькасцi выпадкаў сардэчна-сасудзiстых захворванняў. Да таго ж iстотнае пацяпленне негатыўна адбiваецца i на псiхiчным здароўi чалавека. Апошнiя 10—15 гадоў вясна прыходзiць усё раней, а восень завяршаецца пазней (суцэльнае мiжсезонне). А разам са змяненнем сезонных тэрмiнаў пасунулiся ў часе i сезонныя абвастрэннi хранiчных захворванняў. Той жа перыяд цвiцення пачынаецца цяпер намнога раней i цягнецца больш доўга. Устаноўлена, што за апошнiя 30 гадоў працягласць перыядаў цвiцення павялiчылася ў сярэднiм на 5—10 дзён. А гэта падаўжае пакуты людзей з алергiчнымi рэакцыямi, астмай i iншымi рэспiраторнымi захворваннямi.

Асаблiва непакоiць беларускiх медыкаў сiтуацыя з iнфекцыйнымi i паразiтарнымi захворваннямi. Напрыклад, падчас цёплых зiмаў знiкаюць сезонныя перашкоды для ўзбуджальнiкаў. Больш чым красамоўны прыклад — нашэсце на тэрыторыю Беларусi кляшчоў, якiя з’яўляюцца пераносчыкамi двух небяспечных захворванняў: хваробы Лайма i клешчавога энцэфалiту. Калi раней частка кляшчоў гiнула падчас суровых зiмаў, то цяпер яны добра выжываюць i "заваявалi" ўжо практычна ўсю тэрыторыю Беларусi. I нават у гарадах ад iх няма выратавання...

Па даных Сусветнай арганiзацыi аховы здароўя, штогод у вынiку глабальнага пацяплення гiнуць на планеце 150 000 чалавек i каля 5 мiльёнаў церпяць ад розных захворванняў, дэфiцыту харчавання i ў вынiку стыхiйных бедстваў. А да 2030 года колькасць захварэлых можа павялiчыцца ўдвая. Менавiта па гэтай прычыне СААЗ заклiкае ўсiх забяспечыць гатоўнасць нацыянальных сiстэм аховы здароўя да ўзрастаючай пагрозы экстрэмальных клiматычных з’яў i стварыць сiстэмы iнфармавання i папярэджання грамадзян аб небяспецы цеплавых катаклiзмаў i капрызаў надвор’я. Так, напрыклад, належным чынам спраектаваныя транспартныя сiстэмы могуць паспрыяць змяншэнню выкiдаў парнiковага газу пры адначасовым знiжэннi шкоднага ўплыву на здароўе забруджанага паветра i фiзiчнай iнэртнасцi, з-за якiх штогод памiраюць мiльёны людзей ва ўсiм свеце. Улiчваючы, што большую частку свайго часу еўрапейцы праводзяць у памяшканнях, навукоўцамi былi праведзены спецыяльныя даследаваннi, якiя ўстанавiлi, што ва ўмераным клiмаце аптымальны тэмпературны рэжым у памяшканнях павiнен вагацца ад 18 да 24 градусаў. I менавiта на гэтыя даныя павiнны абапiрацца будаўнiкi пры праектаваннi ў жыллёвых грамадскiх будынках вентыляцыйных сiстэм, iнакш ад цеплавых удараў людзi i далей будуць гiнуць непасрэдна на сваiх працоўных месцах цi ў сваiх ложках. Нават 25—30 градусаў па Цэльсiю могуць стаць у мегаполiсе смяротна небяспечнымi пры ўмове, што такое надвор’е будзе трымацца дастаткова працягла. Асаблiва падчас спякоты церпяць тыя, хто жыве ў кватэрах без кандыцыянераў i на апошнiх паверхах. Эксперты папярэджваюць, што бяздзейнасць сёння можа вылiцца ў будучынi ў страты ў сотнi мiльёнаў еўра.

Надзея НIКАЛАЕВА.