Пенсii за выслугу гадоў не знiкнуць

Источник материала:

— У заробак для вылiчэння пенсiй уключаюцца ўсе вiды выплат у грашовай i натуральнай форме, якiя налiчваюцца на карысць работнiка i з якiх плацiлiся ўнёскi на дзяржаўнае сацыяльнае страхаванне. Такiм чынам, заробкi за працу па сумяшчальнiцтве, i ў тым лiку паводле грамадзянска-прававых дамоваў, пры прызначэннi пенсii ўлiчвацца будуць. Таму пацвярджаць гэтыя выплаты трэба. Аднак збiраць даведкi неабходна за працу (у тым лiку "сумяшчальнiцкую") толькi да 1 студзеня 2003 года — пазней за гэту дату звесткi аб зарплаце траплялi на ваш iндывiдуальны рахунак у Фондзе сацыяльнай абароны насельнiцтва.

Разам з тым варта падкрэслiць яшчэ раз: для пенсii мае значэнне толькi той заробак, з якога рабiлiся адлiчэннi на дзяржаўнае сацыяльнае страхаванне. Адпаведна, калi кааператыў сацстрах не плацiў, ваша зарплата за час працы ў iм улiчвацца не будзе i шукаць пацвярджальныя дакументы сапраўды не мае сэнсу.

Што да другога пытання, то iндывiдуальны каэфiцыент — гэта суадносiны вашай зарплаты i сярэдняй зарплаты па краiне за пэўны перыяд.

— Варта заўважыць: у пераважнай большасцi пенсiянераў у вынiку пераразлiку iндывiдуальнага каэфiцыента зыходзячы з зарплаты работнiкаў краiны ў цэлым гэты каэфiцыент павялiчыўся нават менш чым на 3,5 працэнта. Гэта па-першае.

Па-другое. Дазвольце не пагадзiцца — у публiкацыях аб павышэннях пенсiй у сувязi з ростам сярэдняй зарплаты па краiне iнфармацыя аб памеры зарплаты, з якой робiцца пераразлiк, указваецца.

I па-трэцяе. Пенсii, прызначаныя да 1 студзеня 2000 года, могуць быць пераразлiчаныя з заробку за любыя 5 гадоў запар з 15 апошнiх гадоў працы. Пры гэтым iндывiдуальны каэфiцыент будзе вызначацца шляхам суадносiнаў сярэднямесячнага фактычнага заробку пенсiянера i сярэдняй зарплаты па краiне ў тых жа месяцах, iнакш кажучы, "месяц да месяца".

— У 2009 годзе пенсii будуць вылiчвацца з заробку за любыя 15 гадоў запар з 25 апошнiх гадоў працы. Прычым перапынкi ў гэтых (15-гадовым i 25-гадовым) перыядах улiчвацца не будуць.

— На памер пенсii ўплывае як працягласць стажу, так i заробкi. Прычым, да прыкладу, сёлета бяруцца пад увагу заробкi за любыя 14 гадоў запар з апошнiх 24 гадоў працы. На жаль, звестак аб вашай зарплаце за ўвесь гэты вельмi працяглы час мы не маем, а рабiць якiя-небудзь нават умоўныя падлiкi зыходзячы толькi з памеру вашых цяперашнiх заробкаў было б няправiльна.

— Прызначэнне i выплата датэрмiновай пенсii па ўзросце жанчыне, якая нарадзiла i выхавала 5 i больш дзяцей да 8-гадовага ўзросту, не абумоўленыя пакiданнем працы. Выплата такой пенсii будзе рабiцца на агульных падставах.

— Не, права на датэрмiновую пенсiю для гэтай катэгорыi вадзiцеляў няма, выйсцi на заслужаны адпачынак вы зможаце толькi на агульных падставах.

— Зноў-такi для гэтай катэгорыi работнiкаў права на датэрмiновую пенсiю заканадаўства не вызначае.

— Для прызначэння пенсii бяруцца пад увагу перыяды працы як на поўную, так i на няпоўную стаўку. Галоўнае, каб пры занятасцi на няпоўную стаўку заробак не быў меншым за "мiнiмалку" — у такiм разе год працы будзе лiчыцца за год стажу. У адваротным выпадку стаж будзе лiчыцца з паправачным, памяншальным каэфiцыентам.

I па другiм пытаннi. Як вядома, пры прызначэннi працоўнай пенсii па iнвалiднасцi вызначаецца iндывiдуальны каэфiцыент заробку. Пры прызначэннi ж пенсii па ўзросце можна або пакiнуць гэты каэфiцыент, або разлiчыць новы, зыходзячы з працы пасля прызначэння групы. У гэтым выпадку ўсё залежыць ад таго, што больш выгадна самому чалавеку. Такiм чынам, калi не знiмуць групу, пры пераходзе з пенсii па iнвалiднасцi на пенсiю па ўзросце памер выплат у любым выпадку не зменшыцца.

— Не. Магчымасць павелiчэння пенсii на 1 працэнт заробку за кожныя 2 месяцы часовай адмовы ад атрымання пенсii па ўзросце на агульных падставах i працяг працы з’явiлася толькi з 1 верасня 1998 года. Вы ж, Мiкалай Васiльевiч, выходзiлi на пенсiю раней. Адпаведна, на вас гэта норма не распаўсюджваецца.

— Гэта магчымасць захавалася. Калi ёсць 10 гадоў спецыяльнага стажу паводле Спiса № 1 i само працоўнае месца пасля 1 студзеня 1992 года было прызнана падчас атэстацыi "шкодным", то на пенсiю вы павiнны выйсцi ў 50 гадоў. А калi назбiралася не менш за палову з неабходнага 10-гадовага спецыяльнага стажу паводле Спiса № 1, то можна аформiцца на датэрмiновую пенсiю прапарцыянальна стажу, якi ёсць. Напрыклад, за 9 гадоў спецыяльнага стажу ў гэтым выпадку можна пайсцi на пенсiю ў 51, за 8 гадоў — у 52 гады i гэтак далей.

— Не. Для загадчыкаў клубаў магчымасцi датэрмiновага выхаду на пенсiю заканадаўства не прадугледжвае.

— У выпадку, калi ў вынiку стыхiйных бедстваў, аварый цi катастроф дакументы аб заробках не захавалiся, па жаданнi самога пенсiянера гэты час не ўключаецца ў неабходны для разлiку iндывiдуальнага каэфiцыенту перыяд. А калi дакументы аб заробках захавалiся менш чым за неабходны перыяд "выбаркi" (скажам, сёлета менш чым за 14 гадоў), то заробкi за кожны месяц згубленага часу вызначаюцца па сярэднiх паказчыках зарплаты работнiкаў аналагiчных прафесiй i квалiфiкацый у адпаведнасцi з пастановай Савета Мiнiстраў ад 24 верасня 1998 года № 1487.

— У Законе "Аб пенсiйным забеспячэннi" адсутнiчае норма, якая прадугледжвае абавязковыя пераразлiкi пенсiй 4 разы на год. У заканадаўстве вызначаны толькi ўмовы павышэння пенсiй. Пры гэтым падставай для павелiчэння мiнiмальных пенсiй па ўзросце, сацыяльных пенсiй, а таксама надбавак i павышэнняў да iх з’яўляецца рост бюджэту пражытковага мiнiмуму ў сярэднiм на душу насельнiцтва. А падстава для павелiчэння пенсiй працоўных — рост сярэдняй зарплаты работнiкаў па краiне больш чым на 15 працэнтаў адносна зарплаты, з якой быў зроблены папярэднi пераразлiк.

— Не сакрэт, што праблема старэння насельнiцтва для Беларусi аказалася адной з найбольш вострых. Ужо цяпер доля грамадзян ва ўзросце, што перавышае працаздольны, складае 18 працэнтаў. А ў блiжэйшае дзесяцiгоддзе, паводле ацэнак дэмографаў, колькасць пенсiянераў павiнна ўзрасцi адразу на чвэрць, у той час як колькасць працаздольных грамадзян (патэнцыяльных плацельшчыкаў узносаў на пенсiйнае страхаванне) зменшыцца на 10 працэнтаў. У вынiку пенсiйная нагрузка на эканомiку адчувальна ўзрасце, для фiнансавання пенсiйных выплат спатрэбяцца значныя дадатковыя сродкi. I ў гэтым плане павелiчэнне пенсiйнага ўзросту — адзiн з самых эфектыўных шляхоў. Па сутнасцi давядзецца выбiраць: або змяняць пенсiйны ўзрост, або змяншаць памеры пенсiй.

Разам з тым трэба заўважыць, што пакуль пытанне аб павелiчэннi пенсiйнага ўзросту знаходзiцца толькi ў стадыi абмеркавання. I нiякiх рашэнняў на гэты конт у Беларусi не прымалася.