Апякунства над сястрой

Источник материала:

Мэты, парадак назначэння апекуна, правы i абавязкi апекуноў i падапечных i iншыя пытаннi гэтай тэмы рэгулююцца Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб шлюбе i сям’i (глава 14). Адказ на першае ваша пытанне ўтрымлiваецца ў артыкуле 147 Кодэкса, згодна з якiм апека ўстанаўлiваецца па месцы жыхарства асобы, якая патрабуе апекi, або па месцы жыхарства апекуна, калi гэта адпавядае iнтарэсам падапечнага.

Апякун можа быць назначаны толькi з яго згоды. Як устаноўлена артыкулам 152 Кодэкса, пры выбары апекуна павiнны прымацца да ўвагi яго асабiстыя якасцi, здольнасцi да выканання абавязкаў апекуна, адносiны, якiя iснуюць памiж iм, членамi яго сям’i i асобай, якая мае патрэбу ў апецы, а таксама, калi гэта магчыма, жаданне падапечнага. У абавязковым парадку згода падапечнага ўлiчваецца пры назначэннi папячыцеля, калi падапечны — дзеяздольная поўнагадовая асоба, якая не мае магчымасцi з-за дрэннага здароўя самастойна абараняць свае правы i выконваць свае абавязкi. Ваша сястра — недзеяздольная.

Артыкулам 153 прадугледжана, што апекунамi могуць быць поўнагадовыя асобы абодвух палоў, а таксама няпоўнагадовыя, якiя набылi ў адпаведнасцi з заканадаўствам поўную дзеяздольнасць. Гэтым артыкулам вызначана кола асобаў, якiя не могуць быць назначаны апекунамi. Так, напрыклад, гэта асобы, якiя прызнаны судом недзеяздольнымi або абмежавана дзеяздольнымi; асобы, якiя з-за дрэннага здароўя не могуць ажыццяўляць правы i выконваць абавязкi апекуна; асобы, якiя пазбаўлены судом бацькоўскiх правоў; асобы, якiя былi адхiлены ад абавязкаў апекуна цi папячыцеля за неналежнае выкананне ўскладзеных на iх абавязкаў i iнш.

Згодна з часткай 3 артыкула 153, пры наяўнасцi некалькiх асобаў, якiя хочуць стаць апекунамi аднаго i таго ж падапечнага, пераважнае права даецца сваякам падапечнага пры ўмове абавязковага захавання патрабаванняў артыкула 152, частак першай i другой артыкула 153 (адпаведнасць патрабаванням да апекуна), а таксама iнтарэсаў падапечнага.

Апекуны павiнны клапацiцца аб утрыманнi асобаў, якiя знаходзяцца пад iх апекай, стварэннi гэтым асобам неабходных бытавых умоваў, аб забеспячэннi iх доглядам i лячэннем, абараняць iх правы i законныя iнтарэсы. Тым не менш, апекуны не абавязаны ўтрымлiваць падапечных за кошт уласных сродкаў. Згодна з артыкулам 164, сумы, якiя належаць падапечным у якасцi пенсiй, дапамог, алiментаў i iншых надзённых паступленняў, паступаюць у распараджэнне апекуна i расходуюцца iм на ўтрыманне падапечнага. Калi гэтых сум недастаткова для кампенсацыi ўсiх неабходных выдаткаў, то яны могуць кампенсавацца з iншай маёмасцi, што належыць падапечнаму.

Апекуны з’яўляюцца законнымi прадстаўнiкамi падапечных i здзяйсняюць ад iх iмя i ў iх iнтарэсах усе неабходныя здзелкi. Не мае права апякун без папярэдняга пiсьмовага дазволу органаў апекi i папячыцельства здзяйсняць здзелкi па адчужэннi, у тым лiку па абмене або дарэннi маёмасцi падапечнага, здачы яго ў арэнду (у наём), бязвыплатнае карыстанне або ў заклад; здзелкi, якiя цягнуць адмову ад правоў, што належаць падапечнаму, падзел яго маёмасцi або выдзел з яе доляў, а таксама любых iншых здзелак, што цягнуць змяншэнне маёмасцi падапечнага (артыкул 161). Апякун, яго жонка (муж) i блiзкiя сваякi не маюць права здзяйсняць здзелкi з падапечным, за выключэннем перадачы маёмасцi падапечнаму ў якасцi дару цi ў бязвыплатнае карыстанне, а таксама быць прадстаўнiком падапечнага пры заключэннi здзелак цi вядзеннi судовых спраў памiж падапечным i жонкай (мужам) апекуна i iх блiзкiмi сваякамi (артыкул 162).

Кантроль за дзейнасцю апекуноў ажыццяўляецца органамi апекi i папячыцельства па месцы жыхарства падапечнага. Дзеяннi апекуноў могуць быць абскарджаны любой асобай, у тым лiку i падапечным, у гэтыя органы. У выпадку неналежнага выканання апекуном ускладзеных на яго абавязкаў без уважлiвых прычын орган апекi i папячыцельства адхiляе апекуна ад выканання гэтых абавязкаў, а пры выкарыстаннi апекуном апекi ў карысных мэтах, а таксама ў выпадку пакiдання падапечнага без нагляду i неабходнай дапамогi орган апекi i папячыцельства абавязаны адхiлiць апекуна i перадаць матэрыялы пракурору для вырашэння пытання прыцягнення вiнаватага да адказнасцi.