Каб не ўзбагачаць дзядзьку Сэма...

Источник материала:

У Гомелі адбылося выязное пасяджэнне калегii Камiтэта дзяржаўнага кантролю Рэспублiкi Беларусь. На iм разглядалася надзённае пытанне аб сiтуацыi з iмпартнымi закупкамi ў краiне i мерах, якiя прымаюць аблвыканкамы, рэспублiканскiя органы дзяржаўнага кiравання, дзяржаўныя арганiзацыi, падпарадкаваныя ўраду, па iх аптымiзацыi i стварэннi iмпартазамяшчальных вытворчасцяў, накiраваных на змяншэнне залежнасцi рэспублiкi ад iмпарту.

Вельмi цiкавыя рэчы давялося пачуць на гэтым пасяджэннi. Перад яго пачаткам старшыня Дзяржкамiтэта Зянон Ломаць правёў кароткую прэс-канферэнцыю i прадэманстраваў журналiстам тапарышча, ручку для малатка, качалку i iншыя прадметы, завезеныя з... Германii i Польшчы ў Брэсцкую вобласць, дзе i прадавалiся. Рытарычныя пытаннi: няўжо такая складаная тэхналогiя iх вытворчасцi, няўжо ў Беларусi няма матэрыялаў, каб вырабляць iх, няўжо ў нас адсутнiчаюць спецыялiсты па гэтай справе i куды глядзяць у Белляспаперпраме, на прадпрыемствах мясцовай прамысловасцi, у мясцовых органах улады? Адказ на гэтае пытанне старшыня Дзяржкамiтэта даў тут жа: гэта — наша славянская бязладнасць.

Калi б гэта быў адзiнкавы прыклад, то i размовы падобнага кшталту не было б. А iх — шмат. Прывядзём яшчэ два. Мы часам залiшне iдэалiзуем перавагi iмпартнай тэхнiкi, а мiж тым праверкамi выяўлены шматлiкiя факты выхаду яе са строю з-за браку вытворцы. На той жа Брэстчыне ў 2005 годзе закупiлi 43 трактары "Джон-Дзiр", i 15 з iх "прагулялi" 152 днi, ад чаго страты склалi 40 мiльёнаў рублёў. Прычына: паломкi рухавiкоў, няспраўнасць пярэднiх мастоў i каробак перадач — заводскi брак.

На пасяджэннi калегii быў агучаны i такi факт. Летась "Белаграсэрвiсу" было даручана правядзенне конкурсаў на закупку даiльнага абсталявання для сельгасарганiзацый рэспублiкi з выплатай узнагароджвання за кошт бюджэтных сродкаў у памеры чатыры працэнты. Тэхнiчныя заданнi прадугледжвалi, каб у тым абсталяваннi функцыянавала сiстэма механiчнага дадойвання. У вынiку таргоў пераможцай выйшла нямецкая фiрма "Вестфалiя", з якой быў заключаны дагавор на пастаўку. Аднак праверкамi выяўлена, што ў дзве гаспадаркi фiрма паставiла абсталяванне без функцыi механiчнага дадойвання, прычым айчыннае прадпрыемства ААТ "Гомельагракамплект" не было дапушчана да тэндару менавiта з-за адсутнасцi ў яго абсталяваннi функцыi дадойвання. У вынiку набыцця больш дарагога iмпартнага абсталявання дзяржаве прычынены ўрон у памеры Br587 мiльёнаў, i гэта толькi па двух тэндарах, правераных Камiтэтам дзяржкантролю.

Калi ж абагульняць работу ў гэтым накiрунку па ўсёй рэспублiцы, дык трэба гаварыць пра невыкананне летась прагнозных паказчыкаў па росце iмпарту тавараў i паслуг i сальда знешняга гандлю. У першым выпадку — усiмi аблвыканкамамi i Мiнгарвыканкамам, а таксама Мiнiстэрствам прамысловасцi, Мiнiстэрствам архiтэктуры i будаўнiцтва, канцэрнамi "Белляспаперпрам", "Белнафтахiм" i "Белдзяржхарчпрам". У другiм — Мiнiстэрствам архiтэктуры i будаўнiцтва, канцэрнамi "Белнафтахiм", "Беллегпрам", "Белдзяржхарчпрам", Мiнгарвыканкамам i ўсiмi аблвыканкамамi, за выключэннем Мiнскага.

Таму размова на пасяджэннi вялася прынцыповая i жорсткая. Было адзначана, што матэрыялы праверак праграм iмпартазамяшчэння, якiя прабуксоўваюць, патрабуюць дэталёвага аналiзу яшчэ i ў тым накiрунку, цi мелi адпаведныя кiраўнiкi ў пытаннях максiмiлiзацыi ўвозу iмпарту ў краiну насуперак разумнаму сэнсу нейкую асабiстую карыслiвую зацiкаўленасць, наконт чаго дадзены даручэннi праваахоўным органам.

Савету Мiнiстраў рэспублiкi прапанавана разгледзець пытанне аб прыцягненнi да адказнасцi кiраўнiкоў рэспублiканскiх органаў дзяржаўнага кiравання i дзяржаўных арганiзацый, падпарадкаваных ураду краiны, якiя не выканалi летась прагнозныя паказчыкi ў знешнiм гандлi. Калегiя Дзяржкантролю ўнесла канкрэтныя прапановы, накiраваныя на павышэнне эфектыўнасцi выканання праграм iмпартазамяшчэння. Да гэтага пытання Дзяржкамiтэт мае намер вярнуцца праз два месяцы.

Уладзiмiр ПЕРНІКАЎ.