Свіран

Источник материала:

Свiран (клець, гумно, тока, восець, асець, ёўня, сушня) — сельскагаспадарчая пабудова, прызначаная для захавання жыта, сушкi i малацьбы збожжавых культур. У рытуальна-магiчнай практыцы ўсходнiх славян сiмвалiзаваў ураджайнасць i пладавiтасць. "Поўна клець" цi "ёсць у свiране, будзе i ў кiшэнi" — выразы, якiя азначаюць дабрабыт, прыбытак у гаспадарцы.

l Каб захаваць свой ураджай, свiран, гумно i iншыя пабудовы на падворку абпырсквалi святой вадой, пасыпалi Чацвярговай соллю, утыкалi пад дахам асвечаныя галiнкi вярбы, малявалi на Хрышчэнне мелам крыжы i г.д.

l Паўсюдна быў вядомы звычай апошнi сноп ("бараду" цi "дзеда") захоўваць у свiране.

l Для ўдалай малацьбы па кутах токi ўтыкалi некалькi каласоў жыта.

l У некаторых рэгiёнах на Раство было прынята адчыняць дзверы свiрана, каб на наступны год быць з ураджаем.

l Усходнiя славяне на першую шлюбную ноч слалi маладым ложак на гумне, каб сумеснае жыццё было добрым, нарадзiлiся здаровыя дзецi i г.д.

l У натопленым свiране народныя лекары пры дапамозе магiчных дзеянняў лячылi шматлiкiя хваробы, напрыклад, радыкулiт, лiхаманку, болi ў паяснiцы i г.д. У замовах, калi звярталiся да свiрана, прасiлi забраць хваробы i немачы.