Таццянін дуб

Источник материала:

Вайна на хутар прыйшла роўна праз тыдзень ад яе пачатку — у нядзелю 29 чэрвеня, хоць ад Брэста i сотнi кiламетраў не будзе. Нямецкiя захопнiкi рухалiся на матацыклах i аўтамабiлях з пружанскага кiрунку. З беластоцкага боку адступалi чырвонаармейцы. Адзiн з тых салдатаў зрабiў засаду якраз на гэтым дрэве i вёў прыцэльны агонь па гiтлераўцах. Яму ўдалося не толькi падбiць машыну, але i пакласцi каля 50 фрыцаў. Чырвонаармеец загiнуў. Iмя яго ўвекавечана цяпер на помнiку ля дуба i на брацкай магiле ў вёсцы Папялёва — Кажэўнiкаў Рыгор. Усяго ў тым баi загiнулi некалькi дзясяткаў савецкiх байцоў, iмёны якiх у большасцi засталiся невядомымi. Ад падбiтай машыны моцна абгарэў дуб. Таццяна памятае, як свiсталi кулi, а гукi артылерыйскiх снарадаў дагэтуль гудуць у яе вушах. Тады некалькi хутарскiх сем’яў хавалiся пад высокiм берагам сажалкi. Пазней, як бой сцiх, з’явiлiся фашысты, шукалi параненых савецкiх салдат.

Праз тры месяцы жыхароў хутара i навакольных вёсак вывезлi на Беласточчыну на прымусовую працу. Толькi ў 1947-м Таццяна з бацькамi вярнулася на радзiму — на папялiшча. I да спаленага засохлага дрэва.

"У 1959 годзе ўбачылi на чорным дубе першую лiстоту, — узгадвае Таццяна Мiкiтаўна. — Колькi радасцi было, што наш дубок ажыў!" Але ў 1980-м (Таццяна Краўчук памятае гэта дакладна) дрэва зноў перастала зелянець i прастаяла ў засохлым стане дзесьцi з дзясятак гадоў. "Другi раз ён ажыў, напэўна, у дзевяностым годзе, — прыгадвае доўгажыхарка, — але неяк ненадоўга i зноў вясною не пускаў лiстоту".

"Улетку 2001-га пайшла па грыбы i вачам не паверыла — мой дубочак зелянее! I дагэтуль ён жывы".

Жыццё Таццяны Мiкiтаўны Краўчук прайшло ў працы i клопатах пра дзяцей. Не проста мацi — сапраўдная гераiня: выгадавала 8 дзяцей, дачакалася 16 унукаў i 10 праўнукаў. "Усiм iм кажу, якi незвычайны гэты дубок" — дадае сведка далёкiх i нядаўнiх падзей.

Пружанскi раён.